Nadsterowność i podsterowność – różnice i sposoby na opanowanie pojazdu

Nadsterowność – gdy tył auta ucieka

Nadsterowność występuje wtedy, gdy tylne koła tracą przyczepność szybciej niż przednie, co prowadzi do niekontrolowanego „uciekania” tyłu samochodu na zewnątrz zakrętu. Efektem tego jest wrażenie, że pojazd obraca się wokół własnej osi.

Przyczyny nadsterowności:

• Napęd na tylne koła: Samochody z napędem RWD (Rear-Wheel Drive) są bardziej podatne na nadsterowność, zwłaszcza podczas gwałtownego przyspieszania w zakrętach.

• Niewłaściwy balans masy: Pojazdy z silnikiem umieszczonym z tyłu, jak Porsche 911, mają tendencję do nadsterowności, ponieważ więcej masy spoczywa na tylnej osi.

• Złe warunki drogowe: Śliska nawierzchnia, lód czy piasek mogą potęgować ryzyko nadsterowności.

Jak opanować nadsterowność?

Najważniejszą zasadą jest unikanie gwałtownych ruchów, które mogą pogorszyć sytuację. Należy:

1. Skierować kierownicę w stronę poślizgu. Jeśli tył samochodu ucieka w prawo, skieruj koła również w prawo.

2. Zachować spokój. Naciskanie na hamulec lub gwałtowne ruchy kierownicą mogą spowodować obrót pojazdu.

3. Unikać nadmiernego przyspieszania. Zdejmij nogę z gazu, aby przywrócić równowagę pojazdu.

Nadsterowność jest często wykorzystywana celowo w technikach jazdy sportowej, takich jak drift, gdzie kontrolowane poślizgi dodają widowiskowości. W warunkach codziennych jednak, to zjawisko bywa niebezpieczne i wymaga szybkiej reakcji.

Podsterowność – gdy przód nie słucha kierownicy

Podsterowność występuje wtedy, gdy przednie koła tracą przyczepność i samochód ma tendencję do wyjeżdżania z zakrętu po szerszym łuku, niż zamierzał kierowca.

Przyczyny podsterowności:

• Napęd na przednie koła: Samochody FWD (Front-Wheel Drive) są bardziej podatne na podsterowność, ponieważ przednie koła odpowiadają zarówno za kierowanie, jak i napęd.

• Nadmierna prędkość: Zbyt szybkie pokonywanie zakrętów prowadzi do przeciążenia przednich kół.

• Błędy w technice jazdy: Zbyt gwałtowne skręty kierownicą przy jednoczesnym dodawaniu gazu mogą prowadzić do utraty przyczepności.

Jak opanować podsterowność?

Reakcja na podsterowność zależy od dostępnej przestrzeni oraz prędkości pojazdu:

1. Zmniejsz prędkość. Pozwól pojazdowi naturalnie zwolnić, aby przednie koła odzyskały przyczepność.

2. Wyprostuj kierownicę. Zbyt mocne skręcenie kół zwiększa utratę przyczepności, dlatego lekko je naprostuj.

3. Nie hamuj gwałtownie. Silne wciśnięcie hamulca może pogorszyć sytuację, zwłaszcza w samochodach bez systemu ABS.

W ekstremalnych sytuacjach, gdy nie ma miejsca na korektę toru jazdy, możliwe jest wywołanie kontrolowanego poślizgu nadsterownego, używając hamulca ręcznego, aby ominąć przeszkodę. Technika ta jednak wymaga dużej wprawy i nie powinna być stosowana przez niedoświadczonych kierowców.

Nadsterowność vs. Podsterowność – kluczowe różnice

1. Przyczepność:

• Nadsterowność: Utrata przyczepności kół tylnych.

• Podsterowność: Utrata przyczepności kół przednich.

2. Charakterystyka:

• Nadsterowność: Samochód obraca się do wewnątrz zakrętu.

• Podsterowność: Samochód „wyjeżdża” na zewnątrz zakrętu.

3. Napęd:

• Nadsterowność: Typowa dla aut z napędem na tylne koła.

• Podsterowność: Częstsza w samochodach z napędem na przednie koła.

Jak unikać poślizgów?

1. Odpowiednia technika jazdy:

• Zawsze dostosowuj prędkość do warunków drogowych.

• Staraj się nie wykonywać gwałtownych ruchów kierownicą.

2. Stan techniczny pojazdu:

• Regularnie sprawdzaj ciśnienie w oponach i ich stan.

• Dbaj o prawidłowe działanie amortyzatorów i stabilizatorów.

3. Systemy wspomagające:

Nowoczesne pojazdy wyposażone w system ESP (Electronic Stability Program) potrafią skutecznie zapobiegać poślizgom. System ten koryguje tor jazdy, hamując odpowiednie koła w sytuacjach zagrożenia.

Podsumowanie

Nadsterowność i podsterowność to zjawiska, które mogą zdarzyć się każdemu kierowcy, niezależnie od jego doświadczenia. Kluczowe jest zrozumienie, jak zachowuje się pojazd w obu przypadkach i jak właściwie reagować, by zminimalizować ryzyko utraty kontroli. Odpowiednia technika jazdy, znajomość ograniczeń swojego pojazdu oraz umiejętne korzystanie z systemów wspomagania mogą uratować niejedną sytuację na drodze. Pamiętajmy, że bezpieczeństwo zaczyna się od rozwagi za kierownicą!