Małe tablice rejestracyjne- wszystko co musisz wiedzieć.
Małe tablice rejestracyjne, wprowadzone w Polsce 1 lipca 2018 roku, zostały stworzone z myślą o specyficznych potrzebach samochodów sprowadzanych z USA i Japonii, gdzie format wnęk na tablice jest mniejszy niż w standardzie europejskim. Wymiary tych tablic to 305 x 114 mm, podczas gdy standardowe europejskie tablice mają rozmiar 520 x 114 mm. Wprowadzenie ich miało pomóc właścicielom samochodów importowanych zza oceanu, którzy wcześniej mieli problem z montażem standardowych tablic w przeznaczonych na nie wnękach, co często prowadziło do nielegalnych modyfikacji tablic.
Chociaż przepisy te wyraźnie określają, że mniejsze tablice przeznaczone są wyłącznie dla pojazdów, których konstrukcja wymaga tego formatu, szybko stały się one popularne wśród właścicieli samochodów europejskich, którzy widzieli w nich okazję do wyróżnienia się na drodze. Tablice te mają bowiem mniej znaków i są nietypowym formatem, co przyciągnęło kierowców, którzy z chęcią sięgają po elementy pozwalające na odrobinę unikalności, zwłaszcza że cena mniejszych tablic jest taka sama jak standardowych.
Niestety, ta popularność prowadziła do sytuacji, gdzie rezerwy takich tablic zaczęły się wyczerpywać. Każde województwo ma bowiem ograniczoną pulę możliwych kombinacji znaków dla małych tablic – zaledwie 17 379 unikalnych numerów. W związku z tym istnieje ryzyko, że rzeczywiście potrzebujący tych tablic mogą spotkać się z ich brakiem, jeśli będą one wytwarzane na potrzeby kierowców samochodów, które tego nie wymagają.
Już w 2018 roku ustawodawca próbował zahamować ten trend, wprowadzając konieczność złożenia oświadczenia przez osoby ubiegające się o małe tablice. Właściciele pojazdów musieli zaświadczyć, że ich samochód ma mniejsze wnęki przeznaczone na tablice rejestracyjne. W przypadku, gdy właściciel składał fałszywe oświadczenie, groziło mu postępowanie sądowe, a policja miała prawo odebrać dowód rejestracyjny w przypadku stwierdzenia naruszenia podczas kontroli drogowej.
Niestety, system ten okazał się niedoskonały. Oświadczenia te nie były w praktyce weryfikowane podczas rejestracji samochodów, a kontrole na drogach były rzadkie, co pozwalało kierowcom unikać odpowiedzialności. Pomimo przepisów liczba samochodów z niepotrzebnie zamontowanymi małymi tablicami nie malała, co zmusiło ustawodawcę do bardziej rygorystycznych kroków.
4 grudnia 2020 roku wszedł w życie tzw. pakiet deregulacyjny, a przepisy dotyczące małych tablic trafiły do kodeksu drogowego. Nowelizacja zawierała zakaz montażu małych tablic w pojazdach, które nie posiadają konstrukcyjnie zmniejszonego miejsca przeznaczonego na tablicę. Policjanci zyskali większe uprawnienia w zakresie kontroli takich pojazdów i mogą zatrzymać dowód rejestracyjny w przypadku niezgodności. Co więcej, nowelizacja nakłada obowiązek negatywnego zakończenia badania technicznego dla pojazdów, które nieprawidłowo posiadają małe tablice.
Jeżeli kierowca posiada samochód, który ma dużą wnękę na tablicę rejestracyjną, a mimo to ma zamontowane małe tablice, nie przejdzie on badania technicznego. Tym samym każdy kierowca, który zamontował małe tablice w niewłaściwym pojeździe, będzie musiał je wymienić na standardowe lub liczyć się z konsekwencjami podczas najbliższego przeglądu technicznego. Można więc spodziewać się, że te regulacje zmotywują wielu kierowców do wyrobienia standardowych tablic, aby uniknąć kosztów i komplikacji prawnych.
Proces uzyskania małych tablic jest prosty, jednak wymaga złożenia odpowiedniego wniosku i oświadczenia w wydziale komunikacji, że wnęka na tablice jest mniejsza. Koszt rejestracji pojazdu z małymi tablicami wynosi obecnie 160 zł, obejmując wydanie tablic, dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego oraz nalepek legalizacyjnych. Warto wspomnieć, że od września 2022 roku koszt ten zmalał ze względu na zniesienie obowiązku wyrabiania karty pojazdu i naklejki kontrolnej. Jednak, co istotne, małe tablice nie są dostępne jako tablice indywidualne ani zabytkowe, co dodatkowo ogranicza ich dostępność wyłącznie do określonej grupy kierowców.
Pamiętajmy też, że oświadczenie złożone w wydziale komunikacji stanowi dokument prawny, którego fałszywe złożenie traktowane jest poważnie. W przypadku poświadczenia nieprawdy, zgodnie z kodeksem karnym, kierowcy mogą grozić nawet kary pozbawienia wolności do 8 lat. Przepisy te mają na celu nie tylko zapewnienie dostępności małych tablic dla faktycznie ich potrzebujących, lecz także przeciwdziałanie nadużyciom.
Podsumowując, małe tablice rejestracyjne zostały stworzone z myślą o określonych typach pojazdów i nie mogą być montowane według uznania. Nowelizacja kodeksu drogowego wprowadziła skuteczne mechanizmy kontroli, które mają na celu zakończenie procederu nadużywania tego rozwiązania. Właściciele pojazdów, którzy bez potrzeby zamontowali małe tablice, powinni niezwłocznie wymienić je na standardowe, aby uniknąć konsekwencji podczas kontroli drogowych i badań technicznych.
